YORUMU İLE PİR DERGÂHINDAN NEFESLER

Kalender Çelebi’den – 2

Hüseyin Hürrem ULUSOY

Her câna kalan serseriye er demesinler
Ser vermeyenin ismine server demesinler

Her canını ortaya koyan (serüvenci) serseriye yiğit gözü ile bakmayın. (Davası uğruna) Başını vermeye hazır olmayan kişiyi de kendinize önder olarak seçmeyin.

Bir kimesnede olmasa ol aşk-i Ali’den
Pes nice ana Kâfir-i Hayber demesinler

Bir kimsede Ali aşkından eser yok ise (o yol ehli olmak şöyle dursun), (Ali’nin cemâlini görme şansını elde eden) Hayber Kalesi kâfirlerinden biri dahi olamaz.

Her can ki Şeh’i bilmese bu kişver içinde
Şâh kulu değil Çâker-i Kanber demesinler

Her kim ki bu iklim (ülke) içinde Şâh’ı (Ali’yi) tanımıyorsa, onu (Şâh’a) kul değil, Şâh’ın Kanber’ine yanaşma olarak dahi kabul etmezler.

Güzel görünür işbu gönül her kimi sevse
Tahkîk budur özge haberler demesinler

Kişi kimi severse o ona güzel görünür, farklı bilgiler vermeye kalkmasınlar, biz inceledik ve öğrendik.

Efsâne sözün söyleme ey zâhid-i hodbin
Sakın ki sana câhil-i ebter demesinler

Ey bencil Softa, uydurma sözler söylemeyi bırak! Kendine çeki düzen ver ki sana câhil ve hayırsız kişi demesinler.

Katlanmaz isen sabr idüben cevrine yârin
Ol bî-hünere aşk eri rehber demesinler

Sevgilinin cevrine sabredip katlanamayan beceriksize de âşık ve rehber demesinler.

Ser vermez isem yoluna Şâh-ı Kadîm’in
Âlemde dahi bana Kalender demesinler

Eğer bu âlemde Şâh-ı Kadîm’in (Ali’nin) yoluna başımı vermezsem, bana da Kalender demesinler.

*****

Bilmeyen insan değil billâh bu cânın kadrini
Gitmeden bilmek gerek rûh-ı revânın kadrini

En büyük yemini ederim ki (taşıdığımız) bu canın ve (kalıptan kalıba) gezen ruhun kıymetini (uçup) gitmeden bilmeyen insan değildir.

Lûtf u ihsân eyleyen dâr-ı fenâ içre müdâm
Lâ-cerem oldur bilen dâr-ül-bekânın kadrini

Kuşkusuz ebedî yurdun kıymetini bilen, (bu) geçici dünyada sürekli bağış ve iyilikte bulunandır.

Serteser cismini vîrân etmeyen tâ aşk ile
Bilmemiştir gevher-i genc-i nihanın kadrini

İlâhî Aşk ile baştanbaşa vücudun(daki nefs duygularını) yıkıp yok etmeyen (kişi) gizli hazinenin (künt-ü kenzin) cevherini değerlendiremez (anlayamaz).

Çekmeyen derd ü belâ vü mihnet ü hicrân gamin
Ol ne bilsin derdmend-i nâtüvânın kadrini

Dert, bela, yokluk ve ayrılık acısı çekmeyen (kişi), dert sahibi zayıf(lar)ın kıymetini (durumunu) ne bilsin.

İsteme her şûm-i nâmerd ile nâdândan kerem
Hem yine merdân bilür merd-i Hudâ’nın kadrini

Uğursuz namert ve cahil insandan cömertlik bekleme, insanoğlunun değerini yine mert olanlar bilir.

Bunca devrân geldi geçti bilmedi münkîr henüz
Dervîş-i biçâre-i ehl-i duânın kadrini

Bunca zamanlar geldi geçti(de) inkârcı yine de, ağzı dualı zavallı dervişin (yoksulun) kıymetini anlamadı.

Ey Kalender râzını keşf etme her nâ-mahreme
Değme can bilmez bilirsin bu beyânın kadrini

Ey Kalender sırlarını her olur olmaza açıklama, her kişi bu açıklamaların kıymetini anlayamaz.

Kaynak:

Pir Dergâhından Nefesler, Hüseyin Hürrem Ulusoy, Genişletilmiş Açıklamalı Özel Baskı, Ankara, 2014.

                                                            - Makaleler -